Ich war ein Fremdling
in der Welt geworden ...
(Stałam się obca
na tym świecie ...)
Losy Edith Stein
w „Trzeciej Rzeszy“

Teksty na temat życia i poglądów filozofki
czytają: Tina Engel i Udo Samel

przygotował: Gerhard Ahrens

W moich snach zawsze widziałam przed sobą wspaniałą przyszłość. Śniłam o szczęściu i o sławie, ponieważ byłam przekonana, że jestem stworzona do czynienia czegoś wspaniałego, a nie życia w tych ciasnych, mieszczańskich warunków, w których się urodziłam.“
Edith Stein, Dzieje pewnej rodziny żydowskiej

Urodzona w 1891 r. we Wrocławiu obrończyni praw kobiet, psycholożka i filozofka obroniła swoją rozprawę doktorską u Edmunda Husserla i zasadniczo przyczyniła się do rozwoju nowoczesnej historii filozofii. Nie znana opinii publicznej tak jak należący do kręgu Fryburskiego wokół Husserla Martin Heidegger i Hannah Arendt, Edith Stein dorównuje swoim słynnym kolegom. Stworzyła własną filozofię pierwotną. Mimo najlepszych kwalifikacji odmówiono jej jednak habilitacji.

W 1922 roku Edith Stein, urodzona w rodzinie żydowskiej, przeszła na katolicyzm, a następnie prowadziła wykłady w Instytutach Pedagogiki, należących do kościoła w Spirze i Münsterze. Prześladowana przez nazistów, schroniła się w 1933 r., przyjmując imię zakonne Teresa Benedykta od Krzyża, w Karmelu w Kolonii „Maria vom Frieden“. W 1938 roku przeniosła się do klasztoru w holenderskim Echt, gdzie została aresztowana w 1942 roku przez oddziały SS. 9 sierpnia 1942 roku Edith Stein została zamordowana w Auschwitz. W 1987 roku została beatyfikowana przez papieża Jana Pawła II. Następnie w 1998 roku została kanonizowana, zanim ogłoszono ją w roku 1999 „patronką Europy“.

Tina Engel, aktorka teatralna, wystąpiła na wszystkich wielkich scenach niemieckojęzycznych w niezapomnianych inscenizacjach najsłynniejszych reżyserów współczesnych. W berlińskim zespole teatralnym Schaubühne grała przez 25 lat. Nieustannie występowała też przed kamerą i została nagrodzona za rolę bandytki, która obrabowała bank, w filmie kinowym Margarethy von Trotta Das zweite Erwachen Krajową Nagrodą Filmową. Wielokrotnie pracowała z M. v. Trotta, zagrała w filmie Volkera Schlöndorffa Blaszany bębenek, jak również w licznych produkcjach filmowych i telewizyjnych. Tina Engel tworzy od 2002 roku inscenizacje na różnych scenach teatralnych.

Udo Samel był członkiem berlińskiego zespołu artystycznego Schaubühne oraz wiedeńskiego Burgtheater, gdzie odniósł sukcesy w inscenizacjach reżyserów, takich jak Peter Stein, Luc Bondy, Klaus Michael Grüber i Andrea Breth. Udo Samel występuje też nieustannie w produkcjach filmowych i telewizyjnych, ostatnio w roli szefa wydziału zabójstw w filmie Babylon Berlin lub filmie kinowym Serviam – Ich will dienen.