Kindheitsmuster
(Wzorce dzieciństwa)
„Wo ist das Kind, das ich gewesen, ist es noch in mir oder fort?“
(Gdzie jest dziecko, którym byłem, jest nadal we mnie czy już odeszło?)
Pablo Neruda, Księga pytań
„Minione nie jest martwe, wcale nawet nie przeminęło.“ Tymi słowami Christa Wolf rozpoczyna zabarwione autobiograficznie dzieło pt. Wzorce dzieciństwa. W 1971 r. narratorka podejmuje podróż do rodzinnego miasta, położonego w Polsce, w poszukiwaniu śladów swojego wymazanego z pamięci dzieciństwa w czasach narodowego socjalizmu, które dobiegło końca wraz z ucieczką jej rodziny przed Armią Czerwoną. Wspomnienia z dzieciństwa i młodości pozostałych autorów opierają się na tym samym schemacie. Pozwalają zagłębić się nie tylko w ich poszczególne biografie, lecz również stale zmieniające się systemy polityczne w Niemczech XX wieku, od Cesarstwa Niemieckiego przez Republikę Weimarską i „III Rzeszę“ po dwa odrębne państwa niemieckie, BRD i NRD, po roku 1945. Instruktywny przegląd tekstów wschodnio- i zachodnioniemieckich autorów.
